Kuźnia wodna

by admin

Położona przy ul. Bytowskiej 1a w Gdańsku Oliwie kuźnia jest bez wątpienia jedna z bardziej nietypowych atrakcji turystycznych miasta. Powstała najprawdopodobniej w wieku XVI, gdyż właśnie z tego okresu pochodzi akt sprzedaży kuźni przez Jana Klinghamera opatowi Zakonu Cystersów. W latach późniejszych kuźnia wielokrotnie zmieniała właścicieli. Po II Wojnie Światowej gospodarzem była tutaj spółdzielnia „Żeliwniak”, jednak produkcja stała się nieopłacalna, i w roku 1957, obiekt przejęło Muzeum Techniki        w Warszawie, które po licznych remontach i konserwacjach w roku 1978 udostępniło go zwiedzającym.  W 2017 roku kuźnia przejęta została przez miasto Gdańsk, które ustanowiła tutaj jeden z oddziałów Muzeum Gdańska.

Kuźnia wyposażona jest w 3 koła wodne, 2 wały dębowe, piec grzewczy, wieli młot oraz nożyce do cięcia żelaza. Tuż obok znajdują się urządzenia inżynierii wodnej (2 upusty, tama, staw kuźniczy), które pozwalały na funkcjonowanie obiektu i opłacalną produkcję. Zakład miał dość moce przerobowe. Jeszcze w 1830 produkował ok. 200 ton różnych wyrobów metalowych rocznie.

Kuźnia składa się z 2 części, pomiędzy którymi przepływa Potok Oliwski. Każda z nich posiada piec nagrzewający żelazo oraz wielki młot napędzany nasiębiernym kołem wodnym  o średnicy 4 metrów, które posiada 44 łopatki nabierające wodę. Koła swoim obrotem wprawiają w ruch młot o wadze ok. 250 kg, który następnie spada na kowadło z wysokości 40 cm.

Poza tym, na uwagę zasługują nożyce do cięcia, które poruszane są za pomocą małego koła wodnego     o średnicy 3,1 m. Są one w stanie ciąć rozgrzane żelazo o grubości do 4 cm.

Kuźnia jest zabytkiem bardzo oryginalnym i niespotykanym. Znajduje się na turystycznym szlaku kartuskim. Więcej informacji uzyskać można pod nr tel. 512 418 734.

 

Zobacz także